Ontkurkt - Rueda, verliefd op Verdejo

Tip 1: De prijs van middelmaat

Castilla y León, het historische hart van Spanje, telt 5 D.O.'s (Denominación de Origen) of appellaties, die hoofdzakelijk rode wijn produceren. Grote uitzondering op deze regel is Rueda, het gebied op zo'n 165 km van Madrid, dat zich voor het overgrote deel situeert binnen de provincie Valladolid, maar zich ook gedeeltelijk op dat van Avila en Segovia uitstrekt. Want wie Rueda zegt, zegt (voorlopig toch nog) wit. Ook Rueda kende historisch zijn ups en downs, want in de periode dat Valladolid nog de nationale hoofdstad was, werden haar wijnen al gulzig geslurpt door de Spaanse adel. Maar net zoals veel andere regio's kwam het verval in Rueda door de vraatzucht van de druifluis, die in de 19de eeuw het Europese wijnareaal bijna decimeerde. Verval, want bij de heraanplanting van de kaalgevreten wijngaarden kozen veel wijnbouwers - die werden betaald per liter productie, dus wat kon hen kwaliteit schelen - in Rueda massaal voor de Palomino-druif. Een druif van slechts matige kwaliteit, die wél een hoge opbrengst verzekert. De toenmalige Rueda was trouwens niet te vergelijken met zijn hedendaagsse exponent, want vaak koppig, banaal en zwaar, zelfs van het sherrytype. En dus zakte de reputatie van Rueda als een soufflé in elkaar.

Tip 2: Terug van Weggeweest

De renaissance kwam er pas in de jaren '70 van vorige eeuw, met name dankzij pioniers als Marqués de Riscal. Een nu nog altijd gekende bodega met hoofdkwartier in Rioja, die toen echter een extra territorium zocht om er witte 'droge' wijn te produceren en er - o.a. op advies van de wereldberoemde oenoloog Peynaud - een oogje liet vallen op de Rueda-streek. Gelukkig waren de wijnmakers van Marqués de Riscal zo slim om opnieuw de lokale Verdejo een kans te gunnen, wél een kwaliteitsdruif met mooie fraîcheur, op voorwaarde dat men oxidatie kon vermijden. De bodega introduceerde tevens de Sauvignon Blanc als witte partner én experimenteerde met - goed gedoseerde - eiklagering. Innovaties die zoveel succes boekten dat veel concurrenten al snel dit voorbeeld volgden, de Verdejo eindelijk naar waarde werd geschat en de gemiddelde kwaliteit van een fles Rueda de hoogte inschoot. Succes dat bovendien in 1980 al bekroond werd met de promotie tot D.O., dus officieel beschermde appellatie.

Tip 3: Viva de Verdejo

We willen u niet vervelen met een overdosis info over het continentale klimaat (droog, vrij koud, weinig neerslag, met korte maar hete zomers) of diverse terroirs (vaak heel ijzerrijk en goed gedraineerd), maar wel dat Rueda in eerste instantie hét witte wijngebied van Castilla y León vormt. Bijna de helft van de aanplant bestaat tegenwoordig uit Verdejo, de druif die deze D.O. nu commercieel belichaamt. Stijgers met stip zijn de nog pas in 1992 officieel erkende variëteit Sauvignon Blanc
en de Viura, die beiden steeds meer wingerdoppervlakte inpalmen van de nog resterende Palomino. Essentieel voor het succes van deze generatie moderne Rueda's, met de Verdejo als motor, zijn de inspanningen om oxidatie van de geplukte druiven te vermijden. Zo beschikken tegenwoordig alle belangrijke bodegas over roestvrijstalen cuves, oogstten ze 'nachts in de koelte en behandelen de druiven tijdens hun transport met een (geurloos, smaakloos) inert gas. Dat klinkt voor een leek vreselijk, maar zorgt er wel voor dat het duivenmateriaal gezond en wel bij de persen arriveert. En het gas heeft geen enkel effect op boeket, smaak of onze gezondheid.

Tip 4: De Rueda-familie

Hoe lezen we het label en welke soorten Rueda kunnen we kopen?

In wit en 'sec' – we beperken ons eventjes hier toe - zijn er drie takken:

* RUEDA SUPERIOR. Wijn die voor minimaal 85% dient samengesteld uit Verdejo-druiven, maar vaak ook als mono-cépage (dus: alleen Verdejo) wordt aangeboden. Het zijn frisfruitige (kruisbes, groene appel,...), grassige, citruszesty en lichtkruidige wijnen met veel sappigheid. Onder deze noemer worden er ook vaak wijntypes als 'crianza' of 'reserva' gebotteld, terwijl een aantal huizen experimenteren met 'superiors' die vergisten op eiken barriques. Hun smaakprofiel wijkt natuurlijk wel af van wat we meestal onder Rueda verstaan.

* RUEDA SAUVIGNON. Zoals de naam al suggereert 100% pure Sauvignon Blanc, die qua stijl voller én aromatischer overkomt dan zijn neefjes uit de Loire, maar strakker en meer zesty smaakt dan zijn Nieuw-Zeelandse collega's.

* RUEDA. De basisvorm, die minimaal uit 40% Verdejo of Sauvignon blanc moet bestaan, aangevuld met Viura. Een prima frisse introductie tot het genre.

Recent kwam er ook een mousserend familielid bij: RUEDA ESPUMOSO. Gemaakt volgens de traditionele methode à la Champagne en voor minstens 75% verplicht op basis van Verdejo. Verkrijgbaar in 3 stijltypes, namelijk Brut Nature, Brut en Semiseco.

Tip 5: En wat met rood?

Sedert najaar 2001 mag er in de Rueda ook officieel rode wijn gemaakt worden. De meeste bodegas zoeken daarbij naar een mix van Tempranillo en Cabernet Sauvignon, die ze vaak ook een flinke eikopvoeding meegeven. Potentieel is er beslist in rood, zij het dat het prijskaartje van

deze nog steeds zeldzame rode versies een stuk boven dat van de witte flessen uitkomt. Terwijl we bij ons al amusante, pittige witte Rueda's tussen 6 à 8 euro kunnen kopen, ligt de prijslat voor de rode cuvees minstens 2 tot 3 keer hoger. Maar lekker zijn ze wél...