Wat is whisky?

Sterke dranken winnen weer goed aan populariteit. Zo ook whisky. Zeer terecht, want het is een erg mooi product dat nog steeds op een zeer traditionele wijze gemaakt wordt.

Maar wat is whisky nu juist? Wel, whisky is een distillaat uit graan, gist en water, dat voor minstens drie jaar op houten vaten bewaard wordt. Het alcoholpercentage van whisky moet minstens 40% zijn. Dit is een erg algemene benadering, want er zijn veel regionale verschillen. Zo wordt de Amerikaanse en Ierse benaming met een tussenletter –e- geschreven: whiskey.

Om te beginnen maken we je graag wegwijs in de bekendste whiskylanden en begrippen.

Schotse whiskyDe bekendste producenten zijn natuurlijk de Schotten, met hun Scotch. Zij zijn de uitvinders van whisky en er zijn in Schotland dan ook meer distilleerderijen dan in alle andere landen samen. De Schotse regio’s zijn zeer bepalend voor de verschillende types whisky. Zo vind je eerder zachte en florale whisky’s in de Speyside, whisky’s van de kuststreek en eilanden (Islay) hebben een zilte smaak en in de Schotse Highlands worden eerder grassige, rokerige whisky’s geproduceerd. Met de moderne technieken kan bijna elke distilleerderij elke soort whisky maken, maar toch worden de tradities in ere gehouden.

Amerikaanse whiskeyVeelal wordt Amerikaanse whiskey ‘bourbon’ genoemd, maar toch zijn niet alle Amerikaanse whisky’s bourbons. Kenmerkend aan bourbon is dat ze ook met maïs gemaakt wordt. Maïs bevat veel suiker, wat zich uit in de bourbons. Tennessee is een bourbon die een speciale extra behandeling ondergaat, waarbij de whiskey door een 3 meter dikke laag houtskool wordt gefilterd alvorens hij te rijpen wordt gelegd. Daarnaast wint ook Rye (=rogge) whiskey aan populariteit in de VS.

Japanse whiskyHoewel het drinken van sterke dranken in Japan nog niet zo lang gangbaar is, is de Japanse whisky aan een grote opmars bezig. Ondertussen is Japan één van de grootste whiskyproducenten ter wereld met zo’n 1000 stokerijen. Japanse whisky staat erom gekend mild van smaak te zijn en goed van kwaliteit.

We kunnen ook verschillende soorten whisky onderscheiden.

Single MaltDe Scotch Whisky Association heeft zijn eigen definitie van wat single malt whisky hoort te zijn: Single malt moet voor 100% uit malt (mout) whisky bestaan en uit één distilleerderij afkomstig zijn, als ook uit één vat (single cask) gebotteld zijn. Deze single cask botteling garandeert een gelijkmatig karakter, omdat de smaken van verschillende vaten flink onderling kunnen verschillen.

(Single) grain whiskeyEen whiskey die bestaat uit tarwe, maïs, rogge en/of gemoute en niet-gemoute gerst. Omdat deze whisky vaak minder duur is dan de single malt, wordt deze whisky vaak gebruikt als basis voor blends.

Pure pot stillDeze whisky is een toevalstreffer geweest: de Ieren mengden in de 18de eeuw gemoute met ongemoute gerst, om de hoge accijnzen op mout te omzeilen. Het resultaat was een onverwacht lekkere whisky, die nu nog vooral in de Verenigde Staten geproduceerd wordt.

BlendsHet grootste deel van de whisky’s zijn blends: hierbij wordt een groot aantal whisky’s (tot wel 50 soorten!) gemengd, de leeftijd van de blend wordt bepaald door de jongst toegevoegde whisky. Hoe groter het aandeel malt whisky, hoe beter de kwaliteit.

En zo zijn we uiteraard nog lang niet uitgepraat over whisky: er valt nog heel wat te ontdekken over het productieproces, de verschillende te ontdekken smaken,... To be continued!